A Magyar Mickiewicz Társaság első évtizede = Pierwsze dziesięciolecie Towarzystwa im. Adama Mickiewicza

Gerencsér, Tibor (2010) A Magyar Mickiewicz Társaság első évtizede = Pierwsze dziesięciolecie Towarzystwa im. Adama Mickiewicza. ACTA PAPENSIA, 10 (3-4). pp. 185-226. ISSN 1587-6292

Preview

Text AP_2010_3-4_185-226_Gerencser.pdf - Published Version Download (565kB) | Preview

Abstract

W pierwszej połowie XX wieku w Budapeszcie działało towarzystwo noszące imię Adama Mickiewicza, którego zadaniem było rozwijanie polsko–węgierskich kontaktów literackich. Wcześniej istniało kilka innych towarzystw, na przykład Stowarzyszenie Węgiersko–Polskie, Związek Węgiersko–Polski, Komitet Pamięci Stefana Batorego albo Zespół Polaków na Węgrzech, ale to 20 września 1929 roku wraz z utworzeniem Towarzystwa Mickiewicza w Klubie „Fészek” rozpoczęłam się nowa epoka w związkach literackich polsko–węgierskich. Honorowym prezesem towarzystwa był książę prymas Jusztinián Serédi, w kierownictwie zasiadali również marszałek parlamentu baron Gyula Wlassics, były minister i przewodniczący Węgierskiej Akademii Nauk hrabia Kuno Klebelsberg oraz Albert Berzeviczy. W rzeczywistości nie działali oni czynnie, a jedynie byli członkami honorowymi. Właściwym przywódcą towarzystwa był najpierw archeolog i pisarz baron Albert Nyáry, potem zaś, od 1935 roku, byłym minister węgierskiego rządu György Lukács. Od lat 30-tych głównym sekretarzem był historyk Edgár Palóczi, sekretarzem – János Kertész. Towarzystwo rozrastało się bardzo szybko już od roku jego założenia, jego członkowie to w większości konserwatyści o przekonaniach prorządowych. Elita życia kulturalnego była reprezentowana na łonie towarzystwa przez takie postaci jak na przykład filolodzy János Melich i István Kniezsa czy historycy Sándor Domanovszky i Henrik Marczali. Celem towarzystwa było rozwijanie współpracy polsko– węgierskiej na polu intelektualnym, co osiągano organizując uroczystości, wykłady i przedstawienia, a także odsłaniając tablice pamiątkowe i pomniki. Działalność towarzystwa można podzielić na trzy epoki: pierwsze dziesięciolecie, druga wojna światowa i okres po wojnie aż do jego rozwiązania. W pierwszym okresie sytuacja polityczna korzystanie wpływała na pracę towarzystwa: wówczas to został podpisany układ o współpracy kulturalnej między dwoma państwami. W tym czasie wypuszczono serię książek „Biblioteka Polsko–Węgierska”, którą opiekował się Edgár Palóczi, János Sziklay zaprezentował tłumaczenie „Pana Tadeusza”, chociaż nie mógł wydawać przez wojnę, a od 1935 co rok przyznawano odznaczenie Mickiewicza temu, kto dużo zrobił dla sprawy polskiej. W ten sposób w 1935 nagrodę Towarzystwa Mickiewicza dostali roku historycy Adorján Divéky i Marian Zdziechowski, w 1936 historyk Endre Veress i pisarka Kazimiera Iłłakowiczówna, potem historyk Jan Dąbrowski i w 1939 roku János Sziklay, tłumacz „Pana Tadeusza” i historyk Imre Lukinich.

Actions (login required)

Edit Item